Wanneer je goederen verkoopt, leg jij mooi je algemene verkoopvoorwaarden voor. Hierdoor dring je stiekem een aantal afspraken op. Vooral ten aanzien van kleine zelfstandigen of consumenten lukt dat vlotjes, hoewel die laatsten via het consumentenrecht bescherming genieten. Grote ondernemingen zijn echter voldoende gewiekst om aan hun bestelling algemene inkoopvoorwaarden te koppelen. Het zou niet de eerste keer zijn dat dergelijke algemene inkoopvoorwaarden conflicteren met jouw algemene verkoopvoorwaarden. In de rechtbank heeft men er zelfs een veelzeggende term aan gekoppeld: ‘The battle of the forms’. Om een lang verhaal kort te maken wil je natuurlijk dat de afspraken van jouw algemene verkoopvoorwaarden primeren op die van de algemene inkoopvoorwaarden. Hoe je dat doet? Dat lees je hieronder.
# 1. Schakel de algemene inkoopvoorwaarden buitenspel
Bij een juridische discussie zal de rechter steeds zowel de algemene inkoopvoorwaarden en de algemene verkoopvoorwaarden doornemen. Bij eventuele tegenstrijdigheden gaat de rechter vervolgens na welke bepaling primeert. Hiervoor is een volledige doctrine uitgedokterd, die ik jou zal besparen. Weet wel dat je je eenvoudig daarin kan mengen door in je eigen algemene verkoopvoorwaarden op te nemen dat de algemene inkoopvoorwaarden van de tegenpartij niet van toepassing zijn of enkel van toepassing zijn in de mate dat ze niet met jouw algemene verkoopvoorwaarden conflicteren.
# 2. Protesteren van algemene inkoopvoorwaarden
Voorgaande clausule zal niet altijd een uitweg bieden, want daarvoor moet die clausule door de tegenpartij worden aanvaard. De algemene inkoopvoorwaarden kunnen de aanvaarding van zo’n clausule in de weg zitten. In dat geval moet de rechter nagaan in welke mate de algemene inkoopvoorwaarden primeren op de algemene verkoopvoorwaarden.
Er is in België geen wetsartikel dat daarover duidelijkheid biedt. De rechtspraak is dan ook heel verdeeld. In sommige gevallen past men de ‘First Shot Theory’ toe (als de inkoopvoorwaarden eerst worden aanvaard, primeren deze voorwaarden), maar in andere gevallen geeft het de voorkeur aan de ‘Last Shot Theory’ (als de inkoopvoorwaarden het laatst worden aanvaard, primeren deze voorwaarden). Snel of net niet snel je algemene voorwaarden voorleggen, biedt met andere woorden geen zekerheid. Het is dan ook beter om de algemene inkoopvoorwaarden niet te aanvaarden. Lees: om een formele protestbrief te zenden en een aantal nadelige voorwaarden te protesteren, opdat deze niet van toepassing zouden zijn.
# 3. Contract op maat
In principe kan jij een clausule die jouw algemene verkoopvoorwaarden uitsluit, protesteren. Maar de tegenpartij kan natuurlijk hetzelfde doen met jouw clausule die hun algemene inkoopvoorwaarden uitsluit. Jij doet dat dan weer met hun forumbeding, terwijl de klant dat doet met het forumbeding in jouw voorwaarden. Terwijl protestbrieven heen en weer vliegen, is de ‘Battle of the forms’ inderdaad losgebarsten. En een commerciële transactie? Die is wel heel veraf…
Zijn de algemene inkoopvoorwaarden van de tegenpartij wel
erg nadelig? Dan knoop je maar beter gewoon het gesprek aan. Stel een
overeenkomst op waaraan de algemene inkoopvoorwaarden en de algemene
verkoopvoorwaarden worden gehecht. Neem in het contract op welke voorwaarden,
voor deze ene transactie, al dan niet van toepassing zijn. Clausules die
conflicterende bepalingen helpen te interpreteren, zijn eveneens belangrijk.
De juridische diensten draaien dan wel overuren en in de praktijk is het enkel
interessant voor grotere transacties. Maar het is wel nog steeds de beste
manier om een juridische janboel te voorkomen.
