Voor velen is het een droom: (een deel van) hun huis ombouwen tot winkel en zo het ondernemerschap van dichtbij ontdekken. Het is vaak ook goedkoper dan een bestaand pand of handelsfonds overnemen. Toch komt er heel wat bij kijken, want je mag niet zomaar elk huis ombouwen tot winkel. Hieronder focus ik op de Vlaamse regels hieromtrent.
Vergunning aanvragen voor functiewijziging
Een huis ombouwen tot winkel of een winkel verbouwen tot woning: in beide gevallen is er sprake van een functiewijziging. Recent werden de regels in Vlaanderen zelfs nog verder aangescherpt. Zo is er tegenwoordig ook sprake van een functiewijziging indien je van een winkel een café maakt of van een café een dancing. Kenmerkend daarbij is dat zo’n functiewijziging verboden kan zijn of dat er een omgevingsvergunning noodzakelijk is. Het maakt daarbij niet uit of je jouw huis zal ombouwen tot winkel of enkel de officiële functie ervan wijzigt.
Huis ombouwen tot winkel en vrijstelling vergunningsplicht
In sommige gevallen dien je dan weer niet over een vergunning te beschikken. Dat is het geval indien het gaat om functies die je uitoefent complementair aan het wonen in een woongebied. Denk daarbij aan bijvoorbeeld kantoorfuncties, detailhandel, dienstverlening of vrije beroepen. Je moet dan niet automatisch over een vergunning beschikken indien je slechts een deel van je huis zal ombouwen tot winkel en indien dat huis bovendien gelegen is in woongebied. Een vrijstelling is wel enkel mogelijk indien aan alle voorwaarden is voldaan:
- Het is niet strijdig met een BPA, RUP of een < 15 jaar oude verkavelingsvergunning;
- Het is niet strijdig met de stedenbouwkundige verordeningen;
- Het mag geen inbreuk uitmaken op andere wetgeving, zoals de wetgeving rond erfdienstbaarheden;
- Eventueel heb je ook een machtiging nodig van het agentschap Onroerend Erfgoed (bv. wanneer het gaat om een beschermd monument);
- De woning moet gelegen zijn in een woongebied;
- De woonfunctie moet de hoofdfunctie van het gebouw blijven;
- De winkel moet kleiner zijn dan de oppervlakte van de woonfunctie en mag max. 100 m² bedragen.
Informeer bij lokaal bestuur
Een huis ombouwen tot winkel mag in principe indien je over de juiste vergunning beschikt. Echter kan een gemeente ook zelf beperkingen en strengere voorschriften opleggen. Bijna elke gemeente doet dat in een GRUP (Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan) of een BPA (Bijzonder Plan van Aanleg). Daarom neem je best even contact op met de gemeente om na te vragen of het überhaupt toegestaan is om je huis om te bouwen tot winkel en wat je daarvoor moet regelen. Hoe dan ook is het de gemeente die de uiteindelijke beslissing neemt, dus ben je maar beter van meet af aan op de hoogte van de lokale regels.
Heb je een vergunning nodig om je huis om te bouwen tot winkel? Dan dien je een aanvraag in via het Omgevingsloket. Hiervoor is de medewerking van een architect niet vereist, tenzij de werken dat zouden vereisen. Na het indienen van de aanvraag zal de gemeente het zorgvuldig bestuderen en advies inwinnen bij instanties zoals de brandweer of de milieudienst. Pas nadat je groen licht krijgt, mag je jouw huis ombouwen tot winkel.
